Przyroda

Przedmiotowy System Oceniania  w Szkole Podstawowej

                          Bystrzejowice Pierwsze

w klasach IV – VI   przyroda  

rok szkolny 2017-2018

Spis treści

III. Wymagania na poszczególne oceny z uwzględnieniem poziomu wiadomości i umiejętności

V. Sposób informowania o postępach lub ich braku

I. Główne założenia PSO

Celem nauczania przyrody w szkole podstawowej jest zainteresowanie światem, jego różnorodnością, wskazywanie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym, kształtowanie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych, ukazywanie współzależności człowieka i środowiska.

Realizacji tych celów służy ocena wiadomości i umiejętności ucznia. Ma ona za zadanie dostarczyć informacji o stopniu opanowania wiedzy i umiejętności uczniowi, jego rodzicom oraz nauczycielowi, ma wykrywać braki w wiedzy i umiejętnościach oraz pokazywać sposoby ich likwidacji. Ma również motywować ucznia do systematycznej pracy.

Przedmiotem oceny są: wiadomości oraz umiejętności przedmiotowe, postawy i wartości kształtowane w procesie dydaktycznym.

II. Obszary aktywności podlegające ocenie

Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne i prace praktyczne.

1. Pisemne:

-   odpowiedź na pytania

-   rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń

-   testy, sprawdziany, kartkówki

2. Ustne:

-   kilkuzdaniowa wypowiedź

-   udział w dyskusji

-   prezentacja pracy własnej lub grupy

3. Praktyczne:

-   wytwory pracy np. album, słownik, praca plastyczna, prezentacje multimedialne

-   gromadzenie i segregacja materiałów

-   posługiwanie się mapą, atlasem, słownikiem

-   współpraca w grupie

Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne i prace praktyczne.

1. Pisemne:

-   odpowiedź na pytania

-   rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń

-   testy, sprawdziany, kartkówki

2. Ustne:

-   kilkuzdaniowa wypowiedź

-   udział w dyskusji

-   prezentacja pracy własnej lub grupy

3. Praktyczne:

-   wytwory pracy np. album, słownik, praca plastyczna, prezentacje multimedialne

-   gromadzenie i segregacja materiałów

-   posługiwanie się mapą, atlasem, słownikiem

-   współpraca w grupie

-   samokształcenie

Ocenie podlegają:

-   sprawdziany wiadomości (termin sprawdzianu uzgodniony uczniami, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem)

-   odpowiedzi ustne (nauczyciel odpytuje z ostatniej lekcji)

-   kartkówki (obejmują materiał z 3 ostatnich lekcji)

-   aktywność na lekcji (5 plusów – ocena bardzo dobra)

-   zeszyt ćwiczeń (na bieżąco)

-   dodatkowe prace np. referaty, wywiady itp.

-   prace domowe ( 3 minusy- ocena niedostateczna, 5 plusów –ocena bardzo dobra)

III. Wymagania na poszczególne oceny z uwzględnieniem poziomu wiadomości i umiejętności

Ocena celująca:

uczeń

-  opanował w pełni materiał programowy

-  projektuje doświadczenia i prezentuje je;

-  wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiązania konkretnych problemów;

-   odnosi sukcesy w konkursach, w których wymagana jest wiedza przyrodnicza wykraczająca poza program nauczania;

-  samodzielnie sięga do różnych źródeł informacji,

-  prezentuje swoje umiejętności na forum klasy,

Ocena bardzo dobra:

uczeń

-  opanował w pełni materiał programowy

-  projektuje doświadczenia i prezentuje je;

-  dostrzega i ocenia związki w przebiegu zjawisk przyrodniczych i działalności człowieka;

-  przewiduje następstwa i skutki działalności człowieka oraz przebiegu

-  procesów naturalnych w przyrodzie;

-  wyjaśnia je;

-  rozwiązuje je;

-  systematycznie pracuje na lekcjach,

-  sprawnie korzysta z dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,

-  wykorzystuje wiedzę z przedmiotów pokrewnych,

-  bierze udział w konkursach przyrodniczych,

-  formułuje dłuższe wypowiedzi zawierające własne sądy i opinie,

Ocena dobra:

uczeń

-  posiada niewielkie luki w wiadomościach i umiejętnościach rozwijanych na lekcjach,

-  właściwie wykorzystuje przyrządy do obserwacji i pomiarów elementów przyrody;

-   korzysta z różnych źródeł informacji tj.: telewizji, czasopism przyrodniczych lub popularnonaukowych itp.;

-  dostrzega wpływ przyrody na życie i gospodarkę człowieka;

-  proponuje działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego;

-  ocenia relacje między działalnością człowieka a środowiskiem przyrodniczym;

-  dokonuje porównań zjawisk i elementów przyrody, posługując się terminologią przyrodniczą;

-  systematycznie i efektywnie pracuje na lekcjach, potrafi sformułować dłuższą wypowiedź,

Ocena dostateczna:

uczeń

-  opanował wiadomości i umiejętności w stopniu podstawowym,

-  zna podstawowe pojęcia przyrodnicze;

-  rozpoznaje i ocenia postawy wobec środowiska przyrodniczego;

-  posługuje się mapą, jako źródłem wiedzy przyrodniczej;

-   obserwuje pośrednio i bezpośrednio procesy zachodzące w środowisku przyrodniczym oraz potrafi je opisać;

-  pracuje niesystematycznie, niechętnie wykonuje powierzone zadania

Ocena dopuszczająca:

Uczeń

-  rozpoznaje podstawowe zjawiska przyrody;

-  posiada, przejawiający się w codziennym życiu, pozytywny stosunek do środowiska przyrodniczego;

-  opanował materiał programowy w stopniu elementarnym

Ocena niedostateczna:

Uczeń

-   nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności;

-  nie opanował minimum programowego

IV. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów

Wymagania na poszczególne oceny:

Ocena bardzo dobra:

-   zaangażowany w pracę w grupie,

-   wykazuje inicjatywę,

-   angażuje wszystkich do pracy,

-   pomaga kolegom mającym trudności

-   samodzielnie podejmuje się realizacji zadania

-   przyjmuje na siebie wiele zadań

-   zdyscyplinowany

-   potrafi pokierować członkami zespołu

-   pełni wiele funkcji

-   potrafi wskazać swoje mocne i słabe punkty pracy w grupie

-   potrafi ocenić pracę innych, stwarza pozytywną atmosferę podczas pracy, szanuje innych

Ocena dobra:

-   jest zdyscyplinowany

-   wnosi pozytywny wkład w pracę grupy

-   wykonuje zadanie w wyznaczonym czasie

-   konsekwentnie wykonuje swoją pracę

-   wykonuje zgodnie z predyspozycjami przydzielone funkcje, ale próbuje podejmować inne

-   dostrzega swoje wady pracy w grupie i stara się je likwidować

-   tolerancyjny

-   docenia pracę innych

Ocena dostateczna:

-   pracuje przy wykonaniu większości zadań, ale zdarza mu się nie akceptować przynależności do danej grupy

-   realizuje większość zadań sam

-   zgodnie z predyspozycjami potrafi wykonać niektóre funkcje w grupie

-   akceptuje opinie nauczyciela i kolegów na temat swojej pracy w grupie

-   potrafi pochwalić kolegów za pracę, ale zdarza mu się również i ich krytyka

Ocena dopuszczająca:

-   na czas wykonuje tylko część zadanej pracy

-   czasami przeszkadza innym

-   realizuje przy pomocy kolegów lub nauczyciela tylko część zadań

-   czasami nie wywiązuje się z pełnionych w grupie funkcji

-   nie przyjmuje do wiadomości informacji zwrotnych nauczyciela i kolegów na temat jego pracy w zespole

-   rzadko chwali wkład pracy innych

-   nie szanuje zdania innych

Ocena niedostateczna:

-   przeszkadza członkom grupy w pracy

-   nie wykonuje wyznaczonej pracy w określonym czasie

-   zajmuje się innymi sprawami

-   nawet przy pomocy kolegów i nauczyciela nie wykonuje zadania

-   nie wywiązuje się (lub rzadko) z powierzonych zadań i funkcji

-   nie uświadamia sobie własnych trudności we współdziałaniu

-   nie docenia pracy innych, negatywnie dominuje

Kryteria oceniania odpowiedzi ustnej z przyrody

Ocena celująca:

-   samodzielnie rozwiązuje problemy

-   wykorzystuje w swojej wypowiedzi wiadomości poza podręcznikowe, które uczeń samodzielnie zdobył

-   samodzielnie dostrzega związki między zjawiskami przyrodniczymi

-   wyraża własne zdanie, popiera je logicznymi argumentami

-   wykorzystuje poznaną wiedzę w sytuacjach praktycznych

Ocena bardzo dobra:

-   odczytuje różne rodzaje map, schematów, diagramów

-   potrafi wykorzystać podstawowe źródła informacji

-   przy pomocy nauczyciela rozwiązuje podstawowe problemy

-   formułuje wypowiedź 2-3 zdaniową

-   popełnia błędy językowe i stylistyczne

-   samodzielnie dostrzega przyczyny i skutki zjawisk zachodzących w przyrodzie, potrafi je scharakteryzować,

-   potrafi wnioskować na podstawie danych statystycznych

-   wykorzystuje źródła informacji wskazane przez nauczyciela

-   samodzielnie dokonuje ocen poszczególnych zjawisk

-   formułuje dłuższą samodzielną wypowiedź

Ocena dobra:

-   samodzielnie rozwiązuje podstawowe problemy a trudniejsze przy pomocy nauczyciela

-   określa przyczyny i skutki zjawisk przyrodniczych

-   posługuje się terminologią poznaną na lekcji

-   przedstawia na mapie zmiany terytorialne

-   odczytuje różne rodzaje map, schematów, diagramów i próbuje je analizować

-   omawia dynamikę zjawisk przyrodniczych

-   wykorzystuje źródła informacji poznane na lekcji

-   formułuje dłuższą poprawną

-   próbuje dokonywać własnych sądów i opinii

Ocena dostateczna:

-   uczeń zna podstawowe pojęcia przyrodnicze, rozumie je

-   nazywa zjawiska zachodzące w przyrodzie

-   określa na mapie położenie geograficzne poszczególnych miejscowości lub krain

-   odczytuje różne rodzaje map, schematów, diagramów

-   potrafi wykorzystać podstawowe źródła informacji

-   przy pomocy nauczyciela rozwiązuje podstawowe problemy

Ocena dopuszczająca:

-   przy pomocy nauczyciela uczeń wykonuje proste zadania, wykorzystuje podstawowe umiejętności

-   zna podstawowe fakty i terminy niezbędne w procesie nauki

-   wskazuje na mapie najważniejsze miejsca omawiane na lekcjach

-   wskazuje główne kierunki geograficzne na mapie

-   wypowiada się krótkimi zdaniami,

Ocena niedostateczna:

-   uczeń nie wykazał się wiadomościami wymaganymi na ocenę dopuszczającą

-   nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać najprostszych zadań

Prowadzenie i ocena zeszytów przedmiotowych

Uczniowie zobowiązani są do prowadzenia zeszytu ćwiczeń oraz zeszytu przedmiotowego. Każdy zeszyt sprawdzany jest pod względem kompletności notatek, ich poprawności merytorycznej, estetyki. Ocena za prowadzenie zeszytu wystawiana jest raz w semestrze i przy jej wystawianiu brane są elementy wyżej wymienione. Uczeń ma obowiązek uzupełniania notatek w zeszycie za czas swojej nieobecności. W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może go zwolnić z tego obowiązku.

Zadawanie i ocena prac domowych

Celem zadawania prac domowych jest rozwijanie zainteresowań ucznia, motywacja do nauki, organizacja i planowanie.

-   uczeń ma obowiązek systematycznego odrabiania prac domowych.

-   nauczyciel określa zasady wykonania zadania - sposób, termin

-   uczeń ma obowiązek przestrzegania terminu wykonania zadania

-   nauczyciel dostosowuje termin realizacji zadania do stopnia jego trudności

-   nauczyciel sprawdza wykonane zadania w wyznaczonym terminie

-   za wykonane zadanie uczeń może otrzymać ocenę lub „+”(w zależności od stopnia trudności zadania lub sposobu jego wykonania)

-   postawienie „parafki” przy wykonanym zadaniu oznacza, że nauczyciel sprawdzał wykonanie zadania, ale nie sprawdzał jego zawartości merytorycznej

-   brak pracy domowej zostaje odnotowany przez nauczyciela za pomocą oceny niedostatecznej lub „ – „(jeżeli uczeń zgłosił wcześniej brak zadania nauczycielowi)

-   uczeń ma możliwość poprawy oceny po wykonaniu zadania w terminie wyznaczonym przez nauczyciela

-   nauczyciel może odmówić wyznaczenia kolejnego terminu poprawy pracy domowej, jeżeli uczeń jest niesystematyczny, ma nieodpowiedni stosunek do przedmiotu, lekceważy swoje obowiązki

-   ocenianie prac następuje zgodnie z umową dotyczącą konkretnej pracy

Stosowanie i ocenianie sprawdzianów lub testów

-   w ciągu semestru mogą się odbyć 3-4 sprawdziany

-   sprawdziany są przeprowadzane po każdym lub kilku blokach tematycznych

-   sprawdzian poprzedzony jest zawsze lekcją powtórzeniową, jest zapowiadany przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, termin pisania sprawdzianu jest ustalony z większością uczniów danej klasy

-   nauczyciel podaje uczniom zakres materiału i umiejętności sprawdzanych na sprawdzianie

-   nauczyciel sprawdza i podaje wyniki sprawdzianu do wiadomości uczniów w terminie do 14 dni od daty pisania

-   uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, może poprawić ocenę na zasadach ustalonych z nauczycielem

Przy ocenie prac klasowych nauczyciel stosuje następującą punktację:

Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeżeli spełnił normę oceny bardzo dobrej oraz rozwiązał zadanie

(polecenie) dodatkowe.

V. Sposób informowania o postępach lub ich braku

-   nauczyciel, na początku roku szkolnego, informuje uczniów i rodziców (opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.

-   każda ocena jest jawna i wystawiana według ustalonych kryteriów

-   sprawdziany nie są oddawane do domu ucznia. jeżeli rodzic zgłosi chęć zapoznania się z pracami swego dziecka, w ustalonym terminie nauczyciel udostępnia wgląd do nich.

-   o ocenie niedostatecznej semestralnej czy rocznej uczeń informowany jest ustnie, a jego rodzice (opiekunowie) w formie pisemnej na miesiąc przed radą pedagogiczną klasyfikacyjną. za pisemne poinformowanie rodzica (opiekuna) odpowiada wychowawca.

-   na 7 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej uczniowie są informowani o przewidywanych ocenach rocznych, czy semestralnych.

VI. Zasady poprawiania ocen

-   uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, może poprawić ocenę na zasadach ustalonych z nauczycielem

-   uczeń ma możliwość poprawy oceny po wykonaniu zadania w terminie wyznaczonym przez nauczyciela

-   nauczyciel może odmówić wyznaczenia kolejnego terminu poprawy pracy domowej, jeżeli uczeń jest niesystematyczny, ma nieodpowiedni stosunek do przedmiotu, lekceważy swoje obowiązki

VII. Zasady wglądu uczniów, rodziców/opiekunów do prac pisemnych

-   każda ocena jest jawna i wystawiana według ustalonych kryteriów.

-   uczniowie otrzymują prace pisemne do domu

-   rodzice mają obowiązek podpisania oceny w dzienniczku

VIII. Ustalenia końcowe

-   przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej nauczyciel uwzględnia zasady ujęte w wewnątrzszkolnym systemie oceniania.

-   na miesiąc przed wystawieniem oceny klasyfikacyjnej nauczyciel powiadamia pisemnie ucznia i jego rodziców o zagrażającej mu ocenie niedostatecznej z przedmiotu,

-   na tydzień przed posiedzeniem rady klasyfikacyjnej uczeń informowany jest o stopniu z przedmiotu, ocena nie jest średnią matematyczną ocen cząstkowych, uwzględnia całokształt pracy i zaangażowania ucznia w stosunku do możliwości

-   przy wystawianiu oceny rocznej nauczyciel uwzględnia w niej ocenę śródroczną, traktując ją, jako ocenę cząstkową w drugim semestrze.